VS: affaire rondom Herfkens is slecht voor VN

VS: affaire rondom Herfkens is slecht voor VN
Door onze correspondent Freek Staps
New York, 30 jan.

De affaire Herfkens heeft de geloofwaardigheid van de Verenigde Naties aangetast. Dit zegt de Amerikaans VN-gezant Mark Wallace.

Hij heeft harde kritiek op de huursubsidie van 280.000 dollar die het ministerie van Buitenlandse Zaken in ruim drie jaar aan de oud-minister heeft verstrekt toen zij in New York voor de VN werkte.

„De Amerikaanse regering vindt het ongepast voor een overheid huurtoelagen of anderszins extra geld te betalen”, aldus Wallace. „Het is strijdig met de regels en tast de geloofwaardigheid van de VN aan”, zei hij desgevraagd op een bijeenkomst met buitenlandse journalisten op het hoofdkantoor van de VN. Wallace is Amerikaans ambassadeur voor management en hervorming en een van de drie Amerikaanse VN-ambassadeurs. Volgens hem is „politieke wil” en „leiderschap” nodig om te garanderen dat ook op nationaal niveau de VN-gedragsregels nageleefd worden.

Met deze aan het kabinet-Balkenende gerichte kritiek mengt voor het eerst een ander land zich in de affaire-Herfkens. „Als er regels zijn, houd je je eraan”, zegt Wallace. „Anders verliezen het Amerikaanse volk en de volkeren van de hele wereld het vertrouwen in de organisatie.”

Een woordvoerder van Buitenlandse Zaken verwijst in een reactie op de antwoorden van de ministers Verhagen (Buitenlandse Zaken) en Koenders (Ontwikkelingssamenwerking) eind vorige week aan Tweede Kamer. Daarin erkennen ze dat Nederland volgens de VN-regels de toelage „niet had behoren te betalen”. Er wordt nog onderzocht of de huurvergoeding kan worden teruggevorderd.

Ambassadeur Wallace staat bekend als criticus van de VN. Eerder verweet hij de VN-ontwikkelingsorganisatie UNDP en de tweede man daar, de Nederlandse oud-politicus Ad Melkert, onvoldoende te hebben opgetreden tegen misbruik van VN-gelden in Noord-Korea. Vorige week getuigde Wallace hierover nog in het Amerikaanse Congres. De voor december geplande presentaties van twee onderzoeken naar de aantijgingen zijn zonder opgaaf van reden voor onbepaalde tijd uitgesteld.

Oud-minister van Ontwikkelingssamenwerking Herfkens was werkzaam bij diezelfde UNDP, maar nam in 2006 ontslag, nadat ze naar eigen zeggen erachter kwam interne gedragsregels te overtreden. Herfkens had een Amerikaanse verblijfsvergunning aangevraagd.

In een interview in deze krant zei Herfkens „uit de grond van mijn hart niet” te hebben geweten dat dit bij de VN verboden is. Over haar huursubsidie van 7.000 euro per maand zei ze „geen tijd” te hebben gehad na te gaan of dit toegestaan was. UNDP’s juridische dienst onderzoekt de zaak, de bevindingen worden eind maart verwacht.

Wallace wil zich niet uitspreken over het mogelijk met terugwerkende kracht terugbetalen van de huurtoelage door Herfkens. Wel zegt hij dat „burgers geen geld van hun overheid zouden moeten aannemen als ze onverdeeld loyaal aan de VN zijn”.

Volgens Wallace is UNDP „een schoolvoorbeeld van bureaucratie”. Een te groot deel van de lidstatendonaties zou opgaan aan personeelssalarissen, „in plaats daarvan met dat geld vrouwen en kinderen te voeden”.