Nederlanders doen het blijkbaar slecht bij de Verenigde Naties

Een lastige tante, die Eveline Herfkens. Dat was ze al toen ze minister voor ontwikkelingssamenwerking was in het kabinet Kok en dat is ze nu weer, als hoofd van de Millennium Campagne van de Verenigde Naties. De kwalificatie lastige tante wordt door iedereen onderschreven, inclusief door Herfkens zelf. Ze heeft een bloedhekel aan diplomaten die lange verhalen van papier lezen en ze kan die hekel niet verbergen. Een eigenschap die een diplomaat op haar niveau zou moeten hebben. Met een figuurlijke oorvijg voor een diplomaat die zijn dossier niet kent, zit ze ook niet. En ambtenaren op het ministerie van buitenlandse zaken hadden destijds grote moeite om haar bij te houden. Herfkens gaf ze altijd het gevoel dat zij hun werk net een dag te laat bij haar inleverden.

Herfkens erkent haar fouten en daarmee is voor haar de kous af. FOTO EPA Haar levenswerk was in Nederland – en nu bij de VN – de bestrijding van de armoede in de wereld. Wie met Herfkens werkt noemt haar ofwel de koningin van de armoedebestrijding of, en dat zijn haar tegenstanders, de tsaar van de armoedereductie.

Tsaar of koningin, Herfkens is in opspraak geraakt. Op Amerikaanse sites op het internet wordt uitgebreid verhaald over haar, in de ogen van tegenstanders, te luxe leven bij de Verenigde Naties. In Nederland volgde een verhaal dat, mits het op waarheid berust, tot een direct ontslag zou moeten leiden. Zeker als je in de nabijheid van de secretaris generaal van de Verenigde Naties een campagne leidt en altijd hebt gestreden tegen corrupte overheden.

Herfkens zou volgens de eerdere berichten werkloos thuiszitten, ze zou haar werk niet naar behoren hebben gedaan en inmiddels als direct verantwoordelijke voor de campagne zijn vervangen. Herfkens zou de VN in verlegenheid hebben gebracht door een permanente verblijfsvergunning in de VS aan te vragen. Een actie die niet paste bij het type contract dat zij in 2002 met de VN sloot. Ze zou tevens de regels die toezien op de integriteit van VN-medewerkers hebben overtreden.

De laatste twee feiten zijn waar, heeft Herfkens inmiddels erkend. Ja, ze vroeg een green card aan op een moment dat dat niet kon. Ze wees de VN op haar fout. Die vroeg haar de zaak terug te draaien, maar daar ging Herfkens niet op in. De Amerikaanse Vreemdelingdienst zou die actie niet begrijpen, en daarbij: Herfkens wil met haar levensgezel in de VS blijven. De discrepantie met de regels wordt ondervangen. Herfkens werkte tijdelijk door zonder een contract. Het salaris was 225.000 dollar per jaar. Tegen de huidige koers van de dollar komt dat in de buurt van de zogeheten Balkenende-norm.

De tweede fout die ze heeft toegegeven is de ontvangst van 7000 dollar huursubsidie per maand voor een appartement in Manhattan. Inclusief twee keer een vergoeding voor een verhuizing heeft Herfkens 280.000 dollar ontvangen. Het salaris ontvangt zij van de UNDP, het ontwikkelingsprogramma van de VN, de huurpenningen van de Nederlandse Staat. Dat laatste is tegen de VN-regels. Herfkens heeft de fout erkend, ze kende de regel niet en voor haar is de kous daarmee af.

Maar Den Haag zoekt nu uit of de huursubsidie op het moment dat die gegeven werd wel tegen de regels was. Zo ja, dan moet het ministerie meer dossiers doorlopen, want het bedrag dat Herfkens kreeg was in 2002 conform het huisvestingsbeleid, zo stelt een woordvoerder. Buitenlandse Zaken wenst de zaak grondig uit te zoeken. Daarom duurt het antwoord op de vraag of Herfkens iets te verwijten valt of dat Buitenlandse Zaken eigenlijk Herfkens beter had moeten bedienen, lang.

De affaire speelt zich af tegen een grimmige achtergrond. Ad Melkert, de tweede man bij UNDP, is ook mikpunt van kritiek. Op de site UNDP Watch zegt 90 procent van de bezoekers dat Melkert moet opstappen. Nederlanders doen het blijkbaar slecht bij de VN. Wil Nederland nieuwe hoge posten bij de VN binnenhalen, dan zal rap de vraag beantwoord moeten worden of Herfkens wel zo uit de bocht vloog met die huursubsidie voor haar woning in Manhattan.