De zaak-Herfkens

De zaak-Herfkens
Armoedebestrijding is zeer gebaat bij armoedebestrijders die van onbesproken gedrag zijn. Het is dus jammer dat dit voor de Nederlandse oud-minister van Ontwikkelingssamenwerking, Eveline Herfkens (PvdA), niet meer opgaat.Zij bezet sinds oktober 2002 voor de ontwikkelingsorganisatie van de Verenigde Naties, de UNDP, een belangrijke post als coördinator van de Millennium Campagne ter bestrijding van de armoede op de wereld. Volgens UNDP, dat gevestigd is in New York, vervult Herfkens deze functie adequaat, maar blijkens een artikel in het weekblad Vrij Nederland heeft ze hierbij haar eigen belang niet uit het oog verloren. Zo trachtte ze onder de bepaling uit te komen dat werknemers van internationale organisaties geen aanspraak kunnen maken op een vaste verblijfsvergunning voor de Verenigde Staten. Om toch aan de gewenste greencard te kunnen komen, ruilde ze haar dienstverband bij UNDP in voor een freelance contract, terwijl ze hetzelfde werk voor de organisatie bleef doen. Dat oogt als gesjoemel.
Ernstiger is het vermoeden dat het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken ruim drie jaar lang in strijd met de regels financieel heeft bijgedragen in de kosten van een appartement dat Herfkens in New York huurde. De voorschriften van UNDP verbieden het accepteren van giften van derden. De juridische afdeling onderzoekt dit nu, evenals Buitenlandse Zaken. Lang hoeft dat niet te duren. Als de bewuste ambtelijke directie haar dossiers op peil heeft gehouden, moet zij snel opheldering kunnen verschaffen. Al lijkt er sprake van een pijnlijk gebrek aan regelkennis op zowel het departement als bij de oud-minister. Nederland en de UNDP hebben een bijzondere relatie. De huidige minister van Ontwikkelingssamenwerking, Bert Koenders (PvdA), wees recent nog op de „invloedrijke positie” van Nederland bij UNDP. Daaraan draagt zeker bij dat Nederland in 2006 de grootste en in 2007 na Noorwegen de op een na grootste donor van UNDP was. De Nederlander Ad Melkert, oud-minister en voormalig fractieleider van de PvdA, is er bovendien de op een na hoogste functionaris. De regering ziet het wel als een Nederlands belang dat Nederlanders hoge posten bekleden bij internationale organisaties. Hoe dat ook zij voor ontwikkelingssamenwerking en armoedebestrijding is het aanzienlijk belangrijker dat op die posten functionarissen zitten die zowel bekwaam als onkreukbaar zijn. Ook Melkert lag eerder onder vuur omdat hulpgelden voor Noord-Korea daar in de verkeerde zakken waren beland. Die kwestie is nog in onderzoek. Maar in elk geval was er bij hem geen sprake van persoonlijk gewin.
In de zaak-Herfkens staat dat dus nog te bezien. De UNDP heeft het werk van de voormalige bewindsvrouw geprezen en het artikel in Vrij Nederland onjuist genoemd. Blijft de vraag of Herfkens ten onrechte huursubsidie van Nederland heeft ontvangen. Zo ja, dan is terugbetaling hiervan het beste middel om haar blazoen schoon te poetsen. Dan kan ze daarna de armoede weer gaan bestrijden.