Kamer stort zich op vermeend Herfkens-schandaal

Kamer stort zich op vermeend Herfkens-schandaal
door politiek redacteur Rutger van Santen

11-01-2008

De Tweede Kamer wil opheldering over overheidsvergoedingen van de woonkosten van voormalig minister van Ontwikkelingssamenwerking, Eveline Herfkens. Het gaat om de huur van het appartement van Herfkens, in de periode dat ze topambtenaar bij de VN in New York was.

Eveline Herfkens wasminister vanOntwikkelingssamenwerkingin het tweede Paarsekabinet Kok en werddaarna benoemd alscoördinator voor deMillenniumdoelen vande VN.Volgens een artikel in weekblad Vrij Nederland heeft de Nederlandse overheid ruim drie jaar - van begin 2002 tot het einde van 2006 - de huurlasten van Herfkens' New Yorkse appartement gedragen. Die lasten bedroegen 7000 dollar per maand. Daarnaast zouden ook nog twee maal verhuiskosten zijn betaald; van Amsterdam naar New York en tenslotte van New York naar Maryland bij Washington DC. Volgens het weekblad waren de betalingen aan Herfkens in strijd met de regels dat ambtenaren van de VN geen giften of betalingen mogen aannemen van regeringen van hun "thuisland". VragenVVD, SP, PvdA en CDA hebben een serie vragen aan het Ministerie van Buitenlandse Zaken gesteld over de kwestie. Zo wil men ondermeer weten of de feiten kloppen, en zo ja, of er dan regels zijn overtreden. Tenslotte vragen de parlementariërs of dergelijke betalingen aan Nederlanders die voor internationale instellingen gaan werken, überhaupt gewenst zijn. Verder wil de Kamer graag een overzicht van Nederlanders in internationale functies en de afspraken die met hen zijn gemaakt. Buitenlandse Zaken zegde in een eerste reactie toe de zaak te zullen onderzoeken. Maar nu al is duidelijk dat er geen eenduidige richtlijnen bestaan. Het gaat naar schatting om enige honderden landgenoten die voor internationale organisaties werken - korter of langer - en die over evenzoveel regelingen beschikken. Duizenden regelsOok bij de Verenigde Naties in New York kan niemand bevestigen of de Nederlandse betalingen aan mevrouw Herfkens in strijd zijn met interne regels. Het is algemeen bekend dat de VN een vrijwel onbeschrijflijke bureaucratie kent. Volgens een betrokkene bestaan er duizenden regels die afzonderlijk ook wel weer vijf uitzonderingen kennen. En dan zijn er per landsaard of nationaliteit nog vele afwijkende regelingen. Overigens is het artikel in Vrij Nederland nogal tendentieus geschreven. Uit de voorstelling van zaken rijst een beeld van Eveline Herfkens die zich namens de VN gedraagt als de super-armoedebestrijder voor de hele wereld , terwijl ze in de praktijk al hotemetotend haar zakken vult en luxe status najaagt. Ongetwijfeld doet dit beeld de werkelijkheid geweld aan, alleen al omdat het artikel wemelt van de onduidelijkheden en veronderstellingen. Herfkens was minister van Ontwikkelingssamenwerking in het tweede Paarse kabinet Kok en werd daarna benoemd als coördinator voor de Millenniumdoelen van de VN. De voormalige VN-chef Kofi Annan was zeer te spreken over Herfkens omdat zij er in slaagde veel geld te genereren bij lidstaten. Met dat geld werd ondermeer haar eigen afdeling - het coördinatiepunt armoedebestrijding - gefinancierd. Gekneusde zielenIn haar Haagse periode liep Herfkens nogal eens tegen conflicten op. Volgens vriend en vijand omdat ze een grote vakkennis en gedrevenheid paarde aan een flinke dosis eigendunk, de nodige arrogantie en een sterk ontwikkelde eigenwijsheid. In de dagelijkse praktijk kneusde ze de ziel van menig volksvertegenwoordiger. Dat zou ook kunnen verklaren waarom hier en daar in de Tweede Kamer met enige gretigheid werd gereageerd op de vermeende déconfiture van de ex-minister. Het Ministerie van Buitenlandse Zaken denkt enige weken nodig te hebben om de gestelde Kamervragen te beantwoorden.